Ngũ phúc
Trước cửa nhà người Hoa, ta hay thấy dán dòng chữ “Ngũ phúc lâm môn” nghĩa là năm điều hạnh phúc đến nhà.
Chắc hẳn các bạn cũng từng tự hỏi, năm điều phúc ấy là gì?
Có nhiều cách diễn giải, trong đó phổ biến nhất là Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh.
Phú, nghĩa là giàu có.
Giàu có, nhiều tiền của là điều người đời hầu như ai cũng mong mỏi.
Bí quyết của Phú là gì? Ca dao có câu:
Đại phú do thiên, tiểu phú do cần
Thức khuya dậy sớm tảo tần cho quen
Như vậy đã rõ, muốn giàu to thì chờ ý trời, còn muốn giàu vừa phải thì cứ chăm chỉ cần cù sẽ được.
Quý, nghĩa là sang.
Đã giàu có rồi thì sẽ mong muốn có được địa vị, chức tước, được xã hội trọng vọng. Thế gian lắm kẻ giàu mà kém sang, chính là chỗ thiên hạ hay mỉa mai. Cho nên, muốn quý, xem ra khó hơn phú.
Luận Ngữ có câu: Phú dữ quý, thị nhân chi sở dục dã; bất dĩ kì đạo đắc chi, bất xử dã” 富與貴, 是人之所欲也; 不以其道得之, 不處也 (Lí nhân 里仁)
Nghĩa là: Giàu và sang, người ta ai cũng muốn; nhưng chẳng phải đạo mà được (giàu sang), thì (người quân tử) không thèm.
Giá trị của giàu sang, còn nằm ở chỗ “phải đạo”, chứ phú quý mà chẳng theo lẽ thường, chẳng hợp luân lí, người quân tử coi khinh.
Thọ, nghĩa là sống lâu.
Đã có giàu sang, đương nhiên sẽ mong được sống lâu để hưởng hai điều phúc ấy.
Theo quan niệm dân gian của ta, cứ sống được 60 năm thì được gọi là hưởng thọ. Thọ cũng chia theo bậc, theo từ điển Thiều Chửu, 80 tuổi gọi là trung thọ, 100 tuổi gọi là thượng thọ.
Theo cách tính thông dụng hiện nay thì hạ thọ 60 tuổi, trung thọ 70 tuổi, thượng thọ là từ 80 tuổi trở lên.
Khang, nghĩa là khoẻ mạnh.
Không phải tự nhiên là người ta chúc rằng “Thọ tỉ Nam sơn bất lão tùng”
Nghĩa là Sống lâu như cây tùng không già trên núi Nam.
Bởi lẽ sống thọ chỉ quý khi thân thể được khoẻ mạnh.
Mà bất kể tuổi tác, con người sống trên đời, quý nhất là thân thể được khoẻ mạnh, không bệnh tật, thoải mái, minh mẫn.
Dân gian ta có câu “còn người còn của”, cứ còn sức khoẻ là sẽ còn cơ hội để kiếm tiền, để được giàu sang.
Ninh, nghĩa là yên ổn.
Cuối cùng thì, ai cũng mong được yên ổn sống cuộc đời của mình.
Vượt ra khỏi những mong cầu cá nhân, chúng ta sẽ muốn chúc đất nước luôn yên ổn, thái bình. Bởi lẽ, hạnh phúc của mỗi người không thể tách rời khỏi sự hưng thịnh của quốc gia.
Kính chúc bạn và gia quyến, năm mới đủ đầy ngũ phúc!
—
Ảnh: Chữ viết tay theo lối Lệ thư của Thanh Đài nữ sĩ.
