Giải nghĩa từ Vu quy

Tháng chạp cho cải hoa vàng,
Cho cam da đỏ, cho nàng vu quy.
(Nguyễn Bính)

Có bao giờ các bạn đi ngang một rạp cưới, nhìn vào biển treo phía trước để thoả trí tò mò: đây là nhà trai – nay đón nàng dâu mới, hay là đây nhà gái – nay gả con lấy chồng không?

Dấu hiệu nhận biết thật đơn giản: Nhà trai treo biển ‘thành hôn’ hoặc ‘tân hôn’, còn nhà gái treo biển ‘vu quy’.

Vì sao lại treo biển ‘vu quy’ nhỉ?

Trong Kinh Thi (một trong Ngũ kinh của Nho giáo), có bài thơ Đào yêu số 1, như thế này:

Đào chi yêu yêu
Chước chước kỳ hoa
Chi tử vu quy
Nghi kỳ thất gia

Dịch nghĩa:

Cây đào xinh tươi
Hoa nhiều rậm rạp
Nàng ấy lấy chồng
Hoà thuận cửa nhà

Bài thơ này, cũng như một vài bài thơ cổ khác trong Kinh Thi có dùng từ ‘vu quy’, nghĩa là “đi về nhà chồng”.

Từ thuở xa xưa ấy đến tận ngày nay, nghĩa của từ vẫn không thay đổi và vẫn còn được dùng trong văn chương, nghi lễ.

Ảnh: Bài thơ Đào yêu, chữ viết tay của bạn M.Như.

—

Bài viết được Tri Thư Đạt Lễ – 知書達禮 biên soạn, vui lòng không sao chép và đăng lại.

Bài viết cùng bộ sưu tập

Giải nghĩa từ

Cù lao 劬勞

Trong kho tàng tiếng Việt, nhiều từ Hán Việt đã vượt khỏi khuôn khổ ngữ nghĩa ban đầu để trở thành biểu tượng văn hóa. Trong đó, “cù lao” (thường xuất hiện trong những lời răn dạy đạo hiếu) là một ví dụ điển hình.

Giải nghĩa từ

Mẹ 媄

Lúc chưa biết gì về thế giới, người đầu tiên ta gọi là mẹ. Đến lúc tưởng như đã hiểu hết về đời, tiếng mẹ vẫn là lời còn đó, đôi khi cả đời người cũng chưa thể học xong.

Giải nghĩa từ

Khí huyết 氣血

“Khí huyết” hán tự là 氣血, hiểu đơn giản là hơi và máu. “Khí huyết” là một thuật ngữ thường dùng trong y học cổ truyền (Đông y).

Giải nghĩa từ

Tại sao tên con gái thường lót chữ Thị?

Thị, chữ Hán viết là 氏. Theo học giả An Chi, Thị 氏 vốn là một từ Việt gốc Hán dùng để chỉ phụ nữ, đồng thời cũng là cách mà phụ nữ dùng để tự xưng mình.

Giải nghĩa từ

Tại sao tên con trai hay lót chữ Văn?

Tiếng Việt có chữ Văn, một chữ rất quen thuộc trong truyền thống đặt tên của người Việt, bởi hễ đặt tên là các cụ cứ theo công thức trai Văn gái Thị.

Giải nghĩa từ

Bản sắc 本色

Bản sắc liên quan chặt chẽ với căn tính, nhưng không phải căn tính.